Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας ή αλλιώς σταθμοί βάσης εξασφαλίζουν την επικοινωνία μεταξύ των κινητών τηλεφώνων και εκπέμπουν συνεχώς ασύρματη ακτινοβολία υψηλών συχνοτήτων 900-2.100 ΜHz.
Η ανάγκη των εταιριών να πετύχουν μεγαλύτερη πληθυσμιακή κάλυψη και να ικανοποιήσουν την αυξανόμενη ζήτηση για μεταφορά δεδομένων (ήχου, εικόνας, βίντεο, ίντερνετ) από τους χρήστες κινητών τηλεφώνων, αυξάνει συνεχώς τον αριθμό των κεραιών, πολλές από τις οποίες λειτουργούν παράνομα.
Οι ασύρματες ακτινοβολίες που εκπέμπουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας έχουν πλέονχαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως «πιθανά καρκινογόνες».
Η ακτινοβολία από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας προκαλεί αύξηση της διαπερατότητας του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, βλάβες στα νευρικά κύτταρα[ii] και αύξηση του οξειδωτικού στρες[iii].
«Στην ερώτηση αν υπάρχει αποδεδειγμένα πιθανός κίνδυνος για την ανθρώπινη υγεία από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας, η απάντηση είναι αδιαμφισβήτητα ναι.Στην πραγματικότητα είναι μάλλον απίθανο να είχε εγκριθεί ένα νέο φάρμακοαν υπήρχε αντίστοιχη αβεβαιότητα για την βλαπτικότητα του» Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός, Πανεπιστήμιο Warwick, 2 φορές υποψήφιος βραβείου Νόμπελ Ιατρικής [xvii]
Τουλάχιστον 5 επιδημιολογικές έρευνες έχουν συνδέσει την παρουσία κεραιών κινητής τηλεφωνίας με την σημαντική επιδείνωση της υγείας του γειτονικού πληθυσμού:
στο Ισραήλ: 300% αύξηση των καρκίνων (900% για τις γυναίκες) σε απόσταση 350 μ.(Wolf [iv])
στη Γερμανία: περισσότεροι καρκίνοι και γρηγορότερη εμφάνιση τους (8 χρόνια νωρίτερα) για αυτούς διέμεναν σε απόσταση 400 μ. από κεραίες κινητής τηλεφωνίας για 10 χρόνια[v]
στην Ισπανία : αϋπνία, πονοκέφαλοι, αδυναμία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης, διαταραχές όρασης και ακοής, ναυτία, ευερεθιστότητα, δερματικά καρδιοαγγειακά και κινητικά προβλήματα σε απόσταση 300 μ. (Santini [vi],[vii])
στην Ολλανδία: αύξηση πονοκεφάλων, πόνου και ναυτίας[viii]
στην Ισπανία: σημαντικότερες επιδράσεις η κατάθλιψη, η κούραση, η αϋπνία, η δυσκολία συγκέντρωσης και τα καρδιαγγειακά προβλήματα (Oberfeld [ix])
Στη Βραζιλία: το 80% των θανάτων από καρκίνο στο Belo Horizonte καταγράφηκε σε απόσταση 500 μέτρων από κεραίες κινητής τηλεφωνίας (Dode)
«Τα άγρια είδη είναι γνωστό ότι εγκαταλείπουν τις περιοχές όπου τοποθετούνται κεραίες κινητής τηλεφωνίας. Η ασύρματη ακτινοβολία είναι, μεταξύ των άλλων, δεδομένα κατασταλτικό του ανοσοποιητικού συστήματος. Αποτελεί μια μορφήενεργειακής μόλυνσης του αέρα και έτσι πρέπει να την αντιλαμβανόμαστε. Οι άνθρωποι δεν είναι το μόνο είδος που επηρεάζεται» Blake Levit, συγγραφέας του βιβλίου “Electromagnetic Fields, A Consumer’s Guide to the Issues and How to Protect Ourselves”
Αφού οι ισχυρότερες ραδιοτηλεοπτικές κεραίες δεν είναι επικίνδυνες, γιατί βλάπτουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας;
1. Νέου τύπου κυματομορφή
Τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας (αλλά και των ασύρματων τηλεφώνων και μόντεμ) έχουν ψηφιακήδιαμόρφωση, ενώ αυτά των ραδιοτηλεοπτικών κεραιών αναλογικήδιαμόρφωση (εξαίρεση οι νέες κεραίες ψηφιακής TV).
Η ψηφιακή τετραγωνική κυματομορφή που περιλαμβάνει παλμούς υψηλής έντασης (πάνω φωτό) θεωρείται βιολογικά πιο ισχυρή από την παλαιότερη αναλογική ημιτονοειδή κυματομορφή (κάτω φωτό).
Το συμπέρασμα της επιστημονικής ομάδας BioInitiative Working Group, που έλαβε υπόψη πάνω από 2000 έρευνες στο θέμα των ηλεκτρομαγνητικών ακτινοβολιών ήταν ότι:
«Υπάρχουν σημαντικά επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι τα ηλεκτρομαγνητικά πεδία παλμικής διαμόρφωσης μπορεί να έχουν επιπτώσεις υγείας, με μακροχρόνια έκθεση σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Τα τωρινά όρια έχουν αγνοήσει την διαμόρφωση του κύματος σαν παράγοντα των επιπτώσεων στον άνθρωπο και γι’ αυτό είναι ανεπαρκή για την προστασία του κοινού από την χρόνια έκθεση σε μορφές παλμικά διαμορφωμένων σημάτων» [x]
2. Κύρια πηγή ασύρματης ακτινοβολίας
Οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας βρίσκονται εγκατεστημένες σε κάθε γειτονιά, σε αντίθεση με τις ραδιοτηλεοπτικές που βρίσκονται συνήθως σε υψώματα μη αστικών περιοχών.
Γι΄ αυτό παρά την μικρότερη τους ισχύ, αποτελούν σήμερα την κύρια πηγή έκθεσης του αστικού πληθυσμού σε ασύρματες ακτινοβολίες.
Έρευνα το 2000 στη Σουηδία έδειξε ότι οι εκπομπές από τους ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούςαποτελούσαν πλέον μόνο το 13% των ασύρματων ακτινοβολιών στα προάστια και το 1% στο κέντρο των πόλεων[xi].
3. Και οι ραδιοτηλεοπτικές κεραίες πιθανά επιβαρυντικές
Έρευνες έχουν συνδέσει την γειτνίαση σε αυτές με την παιδική λευχαιμία, τον καρκίνο του εγκεφάλου και το μελάνωμα (Merzenich [xii],Ha[xiii],Hallberg [xiv] ,Hocking[xv]).
«αρνητικές επιπτώσεις υγείας που προκαλούνται στους ανθρώπους όπως πονοκέφαλοι, αϋπνία, βλάβες στην μνήμη κλπ, μπορεί να μην απειλούν τη ζωή αλλά έχουν ένα εξασθενητικό αποτέλεσμα που επηρεάζει την ευεξία και στην περίπτωση των παιδιών μπορεί να υπονομεύσει την νευρολογική και ακαδημαϊκή τους ανάπτυξη, όπως είναι ήδη φανερό από τις εμπειρίες γειτνίασης παιδικών σταθμών με κεραίες κινητής τηλεφωνίας» Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός, Πανεπιστήμιο Warwick [xvii]
Ποια η διαφορά των δικτύων 2G και 3G;
Η κύρια διαφορά των παλαιότερων και πιο διαδεδομένων δικτύων κινητής τηλεφωνίας 2G (GSM900MHz, GSM1800MHz) από τα πιο σύγχρονα δίκτυα 3G (UMTS 2100MHz), είναι ότι τα τελευταία παρέχουν πολύ μεγαλύτερους ρυθμούς μετάδοσης δεδομένων.
Αυτό σημαίνει ότι όταν έχουμε σήμα 3G, μπορούμε να σερφάρουμε στο ίντερνετ, να κατεβάζουμε βίντεο κλπ με πολύ μεγαλύτερες ταχύτητες.
Λόγω της υψηλότερης συχνότητας εκπομπής των κεραιών 3G, η μετάδοση του σήματος στο εσωτερικό των κτιρίων είναι δυσκολότερη και δημιουργεί την ανάγκη για περισσότερα σημεία και χαμηλότερα ύψη εγκατάστασης κεραιών κινητής τηλεφωνίας.
Δεν είναι προτιμότερο για την υγεία μας να υπάρχουν παντού κεραίες;
Η αύξηση του αριθμού των κεραιών κινητής τηλεφωνίας σε μια περιοχή, σημαίνει ότι αυτές θα εκπέμπουν με χαμηλότερη ισχύ για να καλύψουν την ίδια ζήτηση.
Επίσης, το κινητό σας τηλέφωνο θα έχει καλύτερο σήμα και θα σας επιβαρύνει λιγότερο όταν μιλάτε σε αυτό.
Ωστόσο, αυξάνονται οι πιθανότητες να βρίσκεστε κοντά σε μια κεραία και να δέχεστεαθροιστικά μεγαλύτερη ποσότητα ακτινοβολίας αφού οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας εκπέμπουν ασύρματο σήμα 24 ώρες το 24ωρο.
Ευθύνεται μόνο αυτός που τοποθετεί κεραία κινητής τηλεφωνίας στην ταράτσα του για τα υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας σε μια γειτονιά;
Ο ιδιώτης που εγκαθιστά μια κεραία στην ταράτσα του:
αμείβεται αδρά από τις εταιρίες κινητής τηλεφωνίας
δέχεται ελάχιστη ποσότητα από την ακτινοβολία της, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ακτινοβολίας των κεραιών κατευθύνεται στις γύρω κατοικίες
περιορίζει το ενδεχόμενο να τοποθετήσει η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας την κεραία σε γειτονικό σημείο, εκθέτοντας εκείνον σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας και πιθανώς επηρεάζοντας και την αξία του ακινήτου του
Κατά τη γνώμη μας, όσοι χρησιμοποιούμε το κινητό τηλέφωνο είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι για την κατάσταση και όχι μόνο ο γείτονας που πρόλαβε να βάλει την κεραία στη δική του ταράτσα.
Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δεν έχουν συμφέρον να διατηρούν μα κεραία κινητής τηλεφωνίας σε μια περιοχή χωρίς χρήστες κινητού.
Όσο περισσότερο χρησιμοποιούμε το κινητό μας τηλέφωνο για να μιλάμε, να στέλνουμε φωτογραφίες, να κατεβάζουμε βίντεο, να σερφάρουμε στο ίντερνετ κλπ τόσο περισσότεροαυξάνεται η ακτινοβολία που εκπέμπουν οι σταθμοί βάσης κινητής τηλεφωνίας και δημιουργείται η ανάγκη για την εγκατάσταση περισσότερων κεραιών.
Δεν ευθυνόμαστε όλοι για το ισχυρότερο σήμα από τις κεραίες όταν απαιτούμε να μιλάμε χωρίς να διακόπτεται η σύνδεση μας μέσα στο τρένο, στο ασανσέρ, ακόμη και όταν τρέχουμε με το αυτοκίνητο;
Ακόμη και η συνήθης τακτική να μην κλείνουμε το κινητό μας τηλέφωνο τις ώρες του ύπνου (ενώ υπάρχει σχεδόν πάντα και σταθερό τηλέφωνο στο σπίτι) συντελεί στο να διατηρούνται υψηλά τα επίπεδα ακτινοβολίας των κεραιών ακόμη και τις νυχτερινές ώρες.
Οι κεραίες είναι σαν τους σκουπιδότοπους: (σχεδόν) όλοι τις χρησιμοποιούμε αλλά κανείς δεν τις θέλει δίπλα του!
Δυστυχώς μαθήματα ηθικής στο συγκεκριμένο ζήτημα μπορούν να δώσουν μόνο αυτοί που δεν χρησιμοποιούν καθόλου κινητό τηλέφωνο.
Ποια είναι νομοθεσία για την αδειοδότηση μιας κατασκευής κεραίας;
Οι βασικοί Νόμοι που ρυθμίζουν την αδειοδότηση των κατασκευών κεραιών είναι ο Ν. 2801/2000 σε συνδυασμό με το Ν. 4070/2012 για τις Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες και τοΝ.4053/2012 (άρθρα 29 και 31 αυτού).
Με τον νέο νόμο, επιταχύνεται η διαδικασία εγκατάστασης κεραίας, αφού οι αρμόδιες υπηρεσίες θα οφείλουν να εκδώσουν τις απαιτούμενες άδειες, εγκρίσεις ή γνωμοδοτήσεις σε διάστημα το πολύ τεσσάρων μηνών και δίνεται περιθώριο 24 μηνών από την θέση σε ισχύ του νόμου για τη νομιμοποίηση των υπαρχουσών παράνομων κεραιών.
Για την εγκατάσταση κεραίας απαιτείται η συμμόρφωση με την υπ’ Αριθ. 53571/3839/2000 ΚΥΑ για τα «Μέτρα Προφύλαξης του κοινού από τη λειτουργία κεραιών εγκατεστημένων στην ξηρά» (ΦΕΚ 1105/Β/6-9-2000). Τα μέτρα αυτά καθορίζουν τα όρια που πρέπει να τηρούνται στους χώρους γύρω από τις κατασκευές κεραιών για την ασφαλή έκθεση του κοινού στην ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία που εκπέμπουν οι κατασκευές κεραιών, σε συνδυασμό πάντα με τις προβλέψεις του άρθρου 30 του Ν. 4070/2012.
Η νομοθεσία για τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας μεταβάλλεται συχνά για να προσαρμόζεται στις τεχνολογικές εξελίξεις και τις προσταγές των εταιρειών αλλά όχι στα νέα επιστημονικά δεδομένα για τις πιθανές επιπτώσεις υγείας.
Τι απαιτείται για τη νόμιμη εγκατάσταση μιας κατασκευής κεραίας;
Σύμφωνα με το Ν. 4070/2012, απαραίτητες είναι οι κάτωθι γνωματεύσεις, άδειες, εγκρίσεις:
Θετική γνωμάτευση της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας
Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων από την οικεία Γενική Γραμματεία Περιφέρειας ή υπαγωγή της κατά περίπτωση κατασκευής κεραίας στις Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις σύμφωνα με την κείμενη περιβαλλοντική νομοθεσία
Θετική γνωμάτευση της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΕΕΑΕ) για την τήρηση των ορίων ασφαλούς έκθεσης του κοινού σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία
Έγκριση από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία,
Άδεια κατασκευής κεραίας που χορηγείται από την ΕΕΤΤ.
Άλλες εγκρίσεις που τυχόν απαιτούνται κατά περίπτωση ανάλογα με τη θέση εγκατάστασης της κατασκευής κεραίας.
Επιτρέπεται να υπάρχουν κεραίες κινητής δίπλα σε σχολεία, βρεφονηπιακούς σταθμούς, γηροκομεία, νοσοκομεία κλπ;
Τα παιδιά, οι ασθενείς και οι ηλικιωμένοι θεωρούνται πιο ευάλωτοι στις τεχνητές ακτινοβολίες.
Ιδιαίτερα οι παλμικές ασύρματες ακτινοβολίες που εκπέμπονται από τις κεραίες κινητής τηλεφωνίας συνδέονται από πολλούς επιστήμονες με την ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων αυτισμού, υπερκινητικότητας, συνδρόμου έλλειψης προσοχής κ.α.
Το κράτος για άλλη μια φορά εντυπωσιάζει με τις ευρηματικές του ιδέες για την προστασία των ευαίσθητων ομάδων πληθυσμού:
Επιτρέπει την εγκατάσταση κεραιών δίπλα σε σχολεία κλπ, αρκεί να μην υπερβαίνονται το 60% των επιτρεπόμενων ορίων. Ο ισχύων σήμερα νόμος (άρθρο 31 παρ.10 του Ν. 3431/2006) δεν καθορίζει ένα όριο ελάχιστης απόστασης κεραιών από σχολεία, νοσοκομεία κ.λ.π., (είχαν προταθεί τα 300 μέτρα), αλλά απλά καθορίζει πως αν η κεραία είναι σε απόσταση ως 300 μέτρα από ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού πρέπει τα όρια έκθεσης του κοινού να μην ξεπερνούν το 60% των τιμών που καθορίζονται από την ΚΥΑ 53571/3839/6.9.2000 (ενώ για το γενικό πληθυσμό τα όρια έκθεσης δεν πρέπει να ξεπερνούν το 70% των τιμών που καθορίζει η παραπάνω ΚΥΑ)
Αυτό πρακτικά δεν σημαίνει τίποτα, γιατί οι επιτρεπόμενες τιμές που κυμαίνονται σε εκατομμύρια μW/m2, είναι ούτως ή άλλως πολύ υψηλές και είναι σχεδόν απίθανο να τις υπερβούμε ακόμη και σε πολύ κοντινές αποστάσεις από τις κεραίες. Τα προτεινόμενα όμως όρια έκθεσης (100 μW/m2) είναι πολύ πιθανό να υπερβαίνονται.
Από την άλλη πλευρά, απαγορεύει την εγκατάσταση κεραίας πάνω σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, σχολεία, γηροκομεία και νοσοκομεία (βλ. παρ. 18, αρθρ. 30 Ν 4070/2012). Η εγκατάσταση όμως της κεραίας πάνω στο κτίριο του σχολείου κτλ. σε επαρκές ύψος, θα σήμαινε ότι η ακτινοβολία της θα κατευθυνόταν στα γύρω κατοικίες και όχι στο ίδιο το κτίριο. Επειδή όμως αυτό απαγορεύεται, οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας εγκαθιστούν κεραίες συνήθως δίπλα στα σχολεία, νοσοκομεία κλπ (σημεία με πολλούς χρήστες κινητού) εκθέτοντας τα παιδιά και τους ασθενείς σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας.
«η τοποθέτηση κεραιών κινητής τηλεφωνίας κοντά σε σχολεία και παιδικούς σταθμούς πρέπει να οπωσδήποτε να εμποδιστεί: το οικονομικό όφελος δεν πρέπει να επιτραπεί να είναι το κυρίαρχο μέλημα» Δρ. Gerard Hyland, βιοφυσικός, Πανεπιστήμιο Warwick [xvii]
ΠΗΓΗ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΟΣ